Je hebt ze vast wel eens gezien. Die rare symbolen en kleurvlakjes in de marge van bijvoorbeeld een (reclame-)folder of onder op een melkpak.
Maar wat betekenen die eigenlijk? Waar zijn die goed voor? Die symbolen(tekens) bij elkaar noem je REGISTRATIETEKENS.
Als grafisch ontwerper van KAZ Projects begrijp ik, door jarenlang te hebben gewerkt in de grafische industrie bij diverse drukkerijen en uitgevers, hoe belangrijk het is om ervoor te zorgen dat elk printproject foutloos is. Snijtekens, paskruizen en kleurenstrips behoren tot de belangrijkste hulpmiddelen die men gebruikt om de nauwkeurigheid en consistentie van mijn projecten te waarborgen. In deze blogpost leg ik uit wat deze tools zijn en waarom ze zo belangrijk zijn in de grafische ontwerpindustrie.
Snijtekens
Drukkerijen (of printers) kunnen over het algemeen niet tot aan de rand van het papier afdrukken, dus wordt het ontwerp doorgaans afgedrukt op een groter vel papier en snijden ze het vervolgens bij (schoonsnijden) tot het juiste formaat. Snijtekens zijn de lijnen die op de buitenhoeken van het ontwerp worden afgedrukt om de drukker(ij) te laten zien waar het papier moet worden gesneden. Deze markeringen zijn nodig om ervoor te zorgen dat het eindproduct de gewenste vorm en uitstraling heeft. Snijtekens helpen bij het voorkomen van onnauwkeurige of scheve snijlijnen, waardoor het eindproduct er slordig uit kan zien en de huisstijl van het bedrijf kan schaden.
Snijtekens kunnen handmatig of automatisch worden toegevoegd met behulp van software zoals bijvoorbeeld Adobe Illustrator of InDesign. Bij het gebruik van snijtekens in (druk-)ontwerpen, is de gewenste snijmarge doorgaans minimaal 3 mm binnen de snijlijnen of snijgeleider van het ontwerp. Dit zorgt ervoor dat de snijtekens voldoende ruimte hebben. Houd alle belangrijke ontwerpelementen binnen deze marge om te voorkomen dat belangrijke ontwerpelementen worden afgesneden tijdens het schoonsnijd-proces. Die marge kan verschillen(!) afhankelijk van de drukkerij of projectvereisten, dus vraag altijd bij de drukker naar hun specifieke richtlijnen.
De extra ruimte buiten je eindformaat (dus na het schoonsnijden), noem je (in het Engels) ‘bleed’, of in het Nederlands ‘afloop’. Bij afloop zorg je ervoor dat de afbeelding of het ontwerp (doorgaans ook) minimaal 3 mm doorloopt tot buiten de rand van het eindformaat. Aflopend printen gebeurt heel nauwkeurig, maar toch kan het snijmachine-mes van een drukkerij er altijd een millimeter naast zitten. Dit kan dan zorgen voor een witte rand. Als je afloop hebt toegevoegd aan je ontwerp, ontstaat er dus in principe nooit een witte rand.
Paskruizen
Paskruizen zijn symbolen van kleine kruisjes in een cirkel die worden gebruikt om ervoor te zorgen dat verschillende kleurlagen op elkaar goed zijn uitgelijnd. Er worden meerdere kleurlagen gebruikt om de uiteindelijke afbeelding te creëren bij het afdrukken van een kleurenafbeelding, zoals bij een offset drukpers. Om de uiteindelijke afbeelding te creëren, wordt elke kleurlaag afzonderlijk afgedrukt en vervolgens over elkaar heen gelegd. Paskruizen worden gebruikt om ervoor te zorgen dat de verschillende kleurlagen goed zijn uitgelijnd, waardoor beeldverschuivingen of onscherpe afdrukken worden voorkomen.
Kleurenstrips
Kleurenstrips, ook wel ‘Brunnerstrips’ genoemd, zijn een verzameling kleurbalken die worden afgedrukt buiten het ontwerp, maar wel op hetzelfde vel. Ze worden gebruikt om de meting van kwaliteit en nauwkeurigheid van het ontwerp te waarborgen. Bij elke kleurlaag die wordt afgedrukt, wordt de kleur op de kleurenstrip gecontroleerd om te zien of de kleur overeenkomt met de gewenste kleur. Met speciale meetapparatuur (een densitometer) kan dan o.a. de densiteit (dichtheid of zwarting) van de kleur worden gemeten. Als er afwijkingen zijn, kan de drukker de kleuren aanpassen om ervoor te zorgen dat het eindresultaat overeenkomt met het originele ontwerp.
Snijtekens, paskruizen en kleurenstrips zijn allemaal belangrijk
Snijtekens, paskruizen en kleurenstrips zijn nodig voor elk afdrukproject, groot of klein. Ze helpen ervoor te zorgen dat het ontwerp correct wordt afgedrukt, gesneden en gevouwen en dat de kleuren gelijk zijn aan het originele ontwerp. De grafische ontwerpindustrie kan nauwkeurige, professionele en consistente resultaten produceren door deze tools te gebruiken. Zonder deze tools kan het printproject er slordig uitzien, waardoor de huisstijl van het bedrijf eronder lijdt.